داستان عروس و مادرشوهر به زبان تالشی(۲)
گێشه ئو خێسݖرگی راستیېه داستان، فومه‌نی تالݖشون زݖبون و کادوسه خه‌تی نه(۲)🌺
دانلود فایل صوتی داستان عروس و مادرشوهر به زبان تالشی(۲)
هه‌ر روز کݖ چه‌ۏون ژێن و شۊېی کو ده‌ۏېه‌ری، چݖمݖن چێمی نه ۏینیم، زوئه‌م ناخوش‌ئه‌فاله، خیېال که‌ریش، چݖمݖن زوئه، مه‌رده ئاده‌می ېه کݖ زݖندݖگی دریېه، هیچ چێ چێمون و دیلی کو خݖشی نێۏینیم، چݖمݖن تازه گێشه نی سالی دونزه ما ته‌نخا ئݖشته‌ن بݖگه‌رد‌ئاگه‌ردی ده‌ربێندا.
هه‌ته چه‌ن سال کݖ به، دݖ گݖله خݖرده‌ن ېه‌ندی په‌ساش زه‌نده، هه‌ر دݖ گݖله خݖرده‌ن نی مارێۏێردی له‌م و ۏیچݖکۊنینا.
هه‌ر چݖ خݖردهنون را ده‌ۏاده‌رمون که‌ردݖمونه، هیچ ئیفاغه نێکه‌ردݖشه، خݖرده‌نێن رێچ نێئابینه. ئه‌مه کݖ ئه‌مه را به‌لا نه گیرݖفتار به‌ېمونا، مه‌ردۊمی ۏاته‌ۏات نی کݖرا ئه‌مه مݖتەرزی ۏوئه‌رین و جیموجین.
هه‌مه ۏاېن: ئه بی‌پێشت و په‌نا ئو بی‌گݖنا گێشه ئاخی ئه‌ۏون گێته، خݖدا ئه‌ۏون مݖکافات ژه‌نده.
پونزه سال ئݖم به‌دبه‌ختی نه سه‌رپینجه ژه‌ندݖمونه، چݖمݖن نوم‌ۏیله‌که خوئه‌ره‌زا، ۏەختی چارپینج سال چه‌ۏون ژێن و شۊئی کو ده‌ۏېه‌رده، ۏاتݖشه: ئه‌ز نێشام، تهمونی چݖمݖن زݖندݖگی دݖگݖله ۏیچݖکۊنه خݖرده‌نی را فݖر دوئێ ئو ئݖم نه‌گبه‌ته زݖندݖگی پێتاۏێ.
ئه دادگا شه، ئݖشته‌ن شۊئه‌ر را شݖکاېه‌ت که‌ردݖشه ئو تهمونی ئݖشته‌ن مێریېه ئیجرا نوشه ئو چݖمݖن زوئه کو جودا ئابه ئو چه‌مه دار و نێداری ۏیگێتݖشه ئو شه.
ده سال، به‌سکه‌م ۏیشته‌ر خه‌ېلی چݖمݖن بی‌گنا گێشه دۊمله گه‌ردیمه دا ئه‌ی بݖتله‌فݖم و ئه‌ې کو به‌خشݖش ۏیگێرݖم، چێ ده‌س و پا ده‌له‌کݖم دا دݖۏاره ئه‌ې چێ زݖندݖگی سه‌ر بوئه‌رݖم. خیېال که‌ریش، چه‌مه بی‌گݖنا گێشه ئاو ئابه ئو زه‌مینی کو ۏیشه.خه‌ېلی چݖمݖن ۏوجدانی کا سݖزا که‌شیم، هه‌میشه ئݖشته‌ن سه‌رکوفت ژه‌نیم و ۏاېم:
ئاخا مݖ نه نی بو ۏاتێ، دێدێ؟
چݖمݖن ده‌سی نه چݖمݖن زوئه خݖشه زݖندݖگی سه‌ری خاک پێکه‌ردݖمه، چݖمݖن سه‌لیته خوئه‌ر ۏازی هه‌ردݖمه ئو ېه‌ندی نه کوکݖلا چیمونه ئو چݖمݖن زوئه سیېابه‌خت که‌ردݖمونه.
ئی‌روزی کݖ دێ شێست و پینج سال چݖمݖن سݖند و زݖندݖگی کو ده‌ۏېه‌ردا، تیرونی خیېابونی کو خاېم، ده‌ۏېه‌ریم کݖ ناخه‌ۏه‌ری ماتوری مݖن جیپݖشته و چݖمݖن ده‌س و پاش چاکݖنده ئو هوش به‌رشیمه. مݖنشون بیمارݖستون به‌رده.
ۏه‌ختی چه‌ن روز به ئو چێم ئاکه‌ردݖمه ئو هوش ئومیمه، ۏیندݖمه؛ چݖمݖن ئی ده‌س و دݖ پا خاش چه‌که، رۊکه تێلی کݖ مه‌ندیمه، دوکتݖره ژێنه‌کی چݖمݖن سه‌ر ئومه. خݖدا جان، چه وینݖم، ئݖم دوکتݖر، چݖمݖن هه بی‌گنا گێشه ېه؟ نیېه؟ باۏه‌ر نێکه‌رݖم، مݖشکیله هه بوبو؟
ۏه‌ختی نێزیک ئابه، خه‌نده نه ۏیتره‌که، چݖمݖن دیمی ئݖم ۏه‌ری ماچ، ئه ۏه‌ری ماچ. تازه ئه‌ې ئازونسݖمه، خݖدا جان، ئه دوکتݖر، چݖمݖن نازه نوجه‌با گێشه ېا. ئیله ده‌سی نه زوری نه ئه‌ې ئاکه‌شݖمه، چێ چێمی سه‌ری ماچ که‌ردݖمه، ۏاتݖمه: رولی جان، ئه‌ز تݖرا ئاسݖمونی گه‌ردیم، تݖ زه‌مینی مه‌ندیرا؟ گێشه، مݖ نه ۏاته:
دێدێ جان، ئݖشتݖ جانی را غه‌ش بݖکه‌رݖم، خݖدا به‌د مه‌ده. ۏه‌ختی خاېم، ئݖشتݖ چه‌که خاشون و ئݖشکاته جانی ده‌رمون بݖکه‌ریم، تݖ ئازونسݖمه، مݖن ئݖشتݖ چه‌که خاشون خاسی چه‌ک‌بێندی که‌رده، هیچ نیگه‌رون مه‌ب زۊ رێچ ئابی.
ئه‌ز ته‌نخا بݖره‌مݖ که‌ریم، ئه‌سݖرک هݖنته چݖمݖن چێمون کو ۏیۏاری، چݖمݖن زݖبون به‌ند ئوما، ته‌نخا ۏاېم: روسیېاېمه، کیله جان، خیلی تݖ نه به‌دی که‌رده‌مه، مݖن بݖبه‌خش. به‌ده‌ز ۏاتݖمه: کیله جان، ۏه‌ختی تݖ به‌لا به سه‌ر که‌ردݖمونه، تݖ کا شیره کݖ هیچ نێشاتݖمونه، تݖ تݖله‌فتێ؟
گێشه ۏاته، دێدێ جان، چه‌مه سه‌رنݖۏیس دێ هه‌ته ېا، تݖ گݖنائی نێداریش، هه‌ر که‌س بی ئݖشته‌ن سه‌رنݖۏیسی دۊمله بوشو و ئه‌ې بݖسازݖ. ۏه‌ختی شݖمه که کو به‌رشیمه، دێ شݖمه ئوستانی کو هیچ نێمه‌ندیمه، هیچ چݖمݖن دۊمله نی نێئاگه‌ردیمه، تیرون شیمه، ئیله بیمارݖستونی کو کار ۏیگێتݖمه، هه‌ته ده‌رس نی خوندݖمه، دوکتݖر بیمه، شۊ که‌ردݖمه، چݖمݖن شۊ نی دوکتݖره، دݖ گݖله خݖرده‌ن داره‌م، ئی‌گݖله زوئه ېه، ئی‌گݖله نی کیله ېه، هه‌ر دݖ نی مه‌دره‌سه شون. ئه‌ۏون را ۏاته‌مه، تݖ چݖمݖن مارخاېره، ئه‌لان نی ئݖشتݖ ۏیندێ خونه بی ېا بان.
ده‌سی ۏه‌خت به، ۏیندݖمه: جݖۏونی، دݖ گݖله خاسه خݖرده‌نی نه کݖ هه‌ر سێ گݖله، هه‌ری ئی ده‌سته گݖل پێریشونا، چݖمݖن ۏه‌ر ئومینه، خݖردهنون ماچ که‌ردݖمه. خه‌ېلی چݖمݖن ۏوجدانی کو شه‌رمه‌نده بیمه، ۏه‌ختی ئی ما ئه بیمارݖستونی کا خݖتیمه ئو خاسی رێچ ئابیمه، تهمونی چݖمݖن دهۏادهرمونی پولی چݖمݖن گێشه ئادوئا.
ئاخݖرنه‌سه‌ری چݖمݖن گێشه ۏه‌ر شیمه، ۏاتݖمه: ئݖشتݖ خݖش‌به‌ختی را خݖشخالیمه ئو دوئا که‌رݖم هه‌نی ۏیشته‌ر خݖش‌بخت و زه‌ېرون بݖبی، ناجه دارݖم، مݖن بݖبه‌خشی. مݖن نه ۏاتݖشه: دێدێ جان، ئݖم چݖ فه‌رماشه که‌ری، مݖن خه‌ېلی ۏه‌خته تݖ به‌خشه‌مه، خݖدا خوبه تݖ بݖبه‌خشݖ.
✍رمضان نیک‌نهاد
هدف ما در این وبلاگ معرفی فرهنگ مردم تالش و آشنایی هممیهنان گرامی با جاذبههای گرشگری شمال کشور به ویژه گیلان و تالش است