شهرستان آستارا در شمال غربي استان گيلان واقع شده، از شمال به رودخانه «آستارا چاي» در مرز ايران و جمهوري آذربايجان، از شرق به درياي خزر، از جنوب به شهرستان تالش و از غرب به استان اردبيل محدود مي شود. اين شهرستان در بين كوههاي پوشيده از جنگل تالش و ساحل نيلگون درياي خزراست.آستارا شهر پشت​بام​هاي سفالي

جاده كرانه درياي خزر از آستارا شروع وبه بندر امام خميني ختم مي شود وبخشي از اين جاده كه از شهرستان آستارا مي گذرد به لحاظ چشم اندازهاي طبيعي بسيارزيبا و بي نظير است. آستارا كلمه اي تالشي است كه تالشيان آنرا «هسته رو»يا «آسته رو»تلفظ مي كنند. اطلاق اين نام به اين شهر به اين دليل بوده كه سالها پيش در اين ناحيه تپه هاي شني، بركه ها، مردابها و نيزارهايي وجود داشته كه راه رفتن در آنها مستلزم احتياط بوده و از اين لحاظ آهسته رو يا آسته رو ناميده شده و به مرور زمان پس از آنكه عده اي از اطراف اردبيل و نواحي ديگر به اين شهر مهاجرت نمودند و در آنجا مسكن گزيدند، آن را آستارا تلفظ نمودند. چنانكه از كتب تاريخي بر مي آيد منطقه آستارا تا زمان صفويه و به خصوص پيش از اسلام، از موقعيت خاصي برخوردار نبوده است و از ان به بعد است كه به سبب بسط تجارت و موقعيت نظامي، اهميت پيدا مي كند و در آن قلاع متعددي مي سازند. از زمان صفويه تا زمان قاجاريه نام آستارا صرفاً به منطقه اي بين انزلي و ارس كه قسمتي از آن در حال حاضر جزو جمهوري آذربايجان است اطلاق مي شده است. در محل فعلي آستارا، دهي به نام دهنه كنار وجود داشت كه از زمان قاجاريه به بعد به سبب صدور كالا و آمد و شد نظاميان و ارتباط ميان آذربايجان و گيلان توسعه يافته است.

 

آمد و شد بازرگانان و خارجيان و مسافرت تجار و ساكنين اين شهر به نقاط مختلف روسيه و ديگر ممالك اروپايي سبب گرديد تا تمدن جديد اروپا زودتر به اين شهرستان رواج پيدا كند؛ به طوري كه همزمان با تأسيس دارالفنون در تهران، در آستارا نيز مدرسه ملي صادقيه افتتاح گرديد و در سال 1300 نيز يك مدرسه دخترانه و همچنين يك كتابخانه و قرائتخانه داير گرديد. آستارا كه از آباديهاي قديم گيلان بوده و به زبان تركي آذري تكلم مي كنند،بعد از آذري زبانها ،اقوام گيلك و تالش بيشترين جمعيت شهرستان را تشكيل مي دهند گفتني است يكي از ويژگيهاي معماري شهر آستارا بامهاي سفالين وزيبايش است كه چهره اي متفاوت بدان بخشيده و به همين دليل آن را شهر بامهاي سفالي نيز ناميده اند

در کوچه و خیابان‌های آستارا که قدم می​زنی متوجه مي​شوي سقف​خانه​‌هايش با پوشش سفال پوشيده شده​اند. اين نوع پوشش هم جنبه تزئیني دارد و هم اينکه از نظر معماري باعث مي​شود تا دمای خانه​‌ها در تابستان خنک​تر از سقف​هاي شيرواني باشد. پوشاندن سقف در قدیم در روستا‌های اطراف به‌وسیله ساقه​‌های خشک شده برنج انجام می​شد که این کار خطراتی از جمله آتش​سوزی و در هجوم باد قرار گرفتن را به همراه داشت، اما با تولید سفال این شکل سنتی پوشش در سقف جای خودش را به سفال داد که امروزه در اکثر پشت​بام‌های منطقه شاهد آن هستیم.

اما چه جوری به آستارا برویم. بعد از معرفی کمی از خصوصیات منطقه برایتان بگويم که به چه شکلی می​توان به آستارا رفت.اگر مبدأ سفرتان از پایتخت باشد باید514 کیلومتر را طی کنید تا به آستارا برسید. طی این مسیر از شهر‌های قزوین، رودبار، منجیل، رشت، بندرانزلی، رضوانشهر، تالش و چوبر می​گذرید.

آب و هوای آستارا مرطوب و معدل است ضمن این که دارای دو جور آب و هوا است، هم جلگه​ای و هم کوهستانی. آب و هوای جلگه​ای تابستان‌های گرم و شرجی و مرطوب دارد و زمستان‌های معتدل. اما در کوهستان تابستان‌های خنک و زمستان‌های سرد و یخبندان دارد.

یادآور می​شوم که بنا به نوشته​‌های تاریخی آستارای کنونی از بعد از دوران حکومت صفویان به مرور زمان و برحسب واقع شدن بر نقطه مرزی ایران و آذربایجان که در توسعه صادرات و واردات نقش داشته و دارد رونق یافته و هم اکنون نیز گمرک آستارا در اقتصاد منطقه نقش بسزایی دارد. آثار تاریخی موجود در آستار ا نشان از توجه حاکمان در دوران‌های مختلف به این شهر بوده است. یک نمونه آن می​توان به ساخت گمرک در آستارا اشاره کرد که به دوران قاجاریه و قبل از آن برمی​گردد.

در سال‌های اخیر و پس از انقلاب به علت فروپاشی شوروی سابق اجناس و کالا‌های زیادی از این کشور از مرز آستارا وارد ایران می‌شد که علاوه بر رونق بازار‌های آستارا به صنعت گردشگری در این شهر نیز کمک کرد. به این شکل که پای وارد‌کنندگان خارجی و خریداران داخلی به اين شهر توریستی باز شد و این خود تبلیغی جهت گردشگری منطقه شد.

از گمرک، واردات و صادرات و همچنین از صنعت گردشگری که بگذریم، کشاورزی و دامداری در آستارا هم حرف زیادی برای گفتن دارد. برنجکاری، گندم، جو، ​ سبزیکاری و محصولات جالیزی از عمده کار‌های کشاورزی در منطقه است که سالانه با به زیر کشت بردن چندین هکتار از زمین‌های منطقه به درآمدزایی در آستارا کمک می​کند. باغ‌‌هاي مرکبات و کیوی آستارا از باغ‌‌هاي پرمحصول در نوع خودشان محسوب می​شوند که میوه آنها هم جزو مرغوب‌ترین میوه​هاست.

منطقه آستارا به دلیل وجود مناطق و مراتع سرسبز از نظر تولید علوفه غنی است که این امر موجب تقویت دامپروری در منطقه شده است. زنبورداری یکی از کار‌های پررونق در این منطقه است. وجود گل‌ها و گیاهان معطر در آستارا و حومه آن، پرورش زنبور را در این منطقه نسبت به مناطق کم​گل و گیاه سهل​تر کرده است، ​طوری که تولید عسل مرغوب در این شهر کمک قابل توجهی در درآمد اقتصادی آستارا کرده است.

آستارا شهر پشت​بام​هاي سفالي

گردآوری از رمضان نیک نهاد

http://kados2.blogfa.com