داستان خروس و پادشاه به زبان تالشی و با خط تالشی کادوس : (5)

سوک و پادݖشا نه‌غل: (5)

پادݖشا فݖرمونی نه سوکی به‌ردݖشونه، ئه‌سب و مادونون ئاغݖری دیله ده‌که‌ردݖشونه ئو به‌ریشون سݖرا کو دار ژه‌نده ئو پێشت کݖلیل که‌رده دا سوک مه‌شا ده‌ۏه‌شتێ. ها کو سوکی، خݖرسی فݖرمون دوئه: ئݖسه دێ ئݖشتݖ نوبه ‌ېه دا بݖشی، ته‌مونی ئه‌سب و مادونون بݖکݖشی.

خݖرسی نی ته‌مونی ئه‌سبون کݖشته، ئه شه‌ۏی هه‌نی جانه‌‌به‌رئون هݖنته هه‌رده، هه‌رده، نه‌چ ئابینه، سوک ئه‌ۏون نه ۏاې: هه‌نی دا لوکی چال به‌هه‌ره‌ن. جانه‌‌به‌رێن دێ کݖرا ۏیېه‌ره‌هه‌ری خونه پێزێرین، هݖنته هیزه‌‌شون که‌ردا ئو وݖر به‌ېنا ئو مه‌رده لاشه‌ې شی خاۏ ئاشینه.

سوک شه، چه‌ۏون ده‌س و پا ده‌به‌ستݖشه. ۏه‌ختی روز ئابه، نیگه‌ۏونێن ئومینه، ۏیندݖشونه: ته‌مونی ئه‌سبێن مه‌رده‌ېنه. سوکی ئه‌ۏون نه ۏاته: باېه‌ن دا ئم جانه‌‌به‌رئونی کݖ شݖمه ره‌مه ئو ئیلخی کݖشته ئو مݖ ئه‌ۏون گێته‌ ئو چه‌ۏون ده‌س و پا ده‌به‌سته‌مه، شݖمه نݖشون بݖده‌م، ئه‌ۏون نی داز و فݖتݖره لݖسی نه ئه جانه‌به‌رون جان ده‌له‌کینه ئو خݖرس و هه‌شرات و شالی کݖشتݖشونه.

پادݖشا زوئه، ژێنه‌به‌ریېه جه‌شن و سۊر و پݖلا‌هه‌ری ېو ۏه‌شته‌نه سݖرا کݖ ئاگزارییه ئو ئاپه‌رچنیېه، سوکی پادݖشا ۏه‌ر به‌ردݖشونه به‌ما سوک شیفه‌ۏازی نه هه‌نی ئݖشته‌ن ئݖم بی‌ئیتݖرومی خونه ناخوش ئه‌فال نݖشون ده‌ې ېو چیرات که‌رده‌شا، سوک خاې، پادݖشا را ناز بݖکه‌ری ېو ئی جوری نݖشون بݖده‌ې کݖ چݖ پیلله په‌له‌ۏونی ېه.

پادݖشا، سوکی ئه‌روسی را نێدوئێ خونه ۏیېه‌ر ئه‌ې دیلجاېی دوشه، ۏاتݖشه: بی ئݖم بی ئیتݖرومه کاری کݖ تݖ نه که‌رد‌ه‌مونه، دیل مه‌گێری به‌ده‌زپادݖشا چێ فݖتراته کار، هه‌شیېائون کݖشته خونه، خه‌ېلی ئه‌ې ئیتݖروم نوشه ئو ئه‌ې ئافه‌رین ۏاتݖشه. پادݖشا فݖرمون دوئه: ئاغا سوک بی چیم به دیم چه‌مه داۏله‌ت سݖرا کا بݖمونݖ دا سه‌ته کارون را ئه‌ې کو کݖمه‌ک ۏیگێره‌م. سوک خݖشخال ئابه به‌ما هه‌نی ئݖشته‌ن که‌للـه کو ئی نه‌خشه‌ې دۊمله گه‌ردی کݖ پادݖشا سه‌ر به‌لاېی بوئری دا ئݖشته‌ن بݖشی، چێ جݖگا هه‌مه‌ې را پیلله‌ته‌ری بݖکه‌ری.

برگردان فارسی :

به فرمان شاه خروس را در جایگاه اسبها و مادیانها انداختند و در را از پشت بستند تا خروس نتواند فرار کند. در آنجا خروس به خرس فرمان داد حالا دیگر نوبت توست تا بروی همه اسبها را بکشی .

خرس هم همه اسبها را کشت، آن شب حیوانات آنقدر از گوشت اسبها خوردند و خوردند که شکمشان داشت می ترکید خروس به آنها می‌گفت باز هم بخورید. با پرخوری زیاد به خواب عمیقی بیهوشی فرو رفتند.

خروس هم دست و پای همه حیوانات را بست . صبح که نگهبانان رسیدند، دیدند همه اسبها کشته شدند .خروس به آنها گفت بیایید تا قاتل های همه این کشتارها را دستگیر کرده‌ام، آنها هم با داس و چوب به حیوانات که دست وپایشان بسته بود وهنوز در خواب بودند، رفتند وخرس وگرگ وروباه را کشتند .

عروسی دیگر تمام شده بود خروس را نزد پادشاه بردند. اما خروس با حیله از دست شاه برای اینکه به او بی احترامی کرده بودند و به عروسی راه نداده بودند ناراحت نشان داد خروس وانمود میکرد که چه پهلوان بزرگی است.

پادشاه به خروس دلداری داد و به پاس آنهمه شجاعت و دستگیری حیوانات از خروس پذیرایی نمود. فرمان داد که خروس در آن کاخ بماند و در کارها مشاور و یاور شاه باشد .خروس با خوشحالی پذیرفت اما مچنان در سر نقشه داشت که طوری برسر شاه بلا آورد و خود بر تخت جای او شیند .

از : رمضان نیک نهاد

http://kados2.blogfa.com

داستان خروس و پادشاه به زبان تالشی و با خط تالشی کادوس: (4)

سوک و پادݖشا نه‌غل: (4)

سه‌باېنه‌روزی، ۏه‌ختی ئه‌روسی ئاگزاریېه‌، نیگه ۏونێن شینه دا که‌رگون سݖرا به‌رکه‌رݖن و ئه‌ۏون دونه بݖده‌ن. ۏیندݖشونه، غه‌ېره‌زی سیېا سوک، ته‌مونی که‌رگ و سوکێن ئاره‌نجه‌نیېه‌ېنه، که‌رگون مه‌ردێ را ماتی ئه‌ۏون به‌رده، سوکی ده‌په‌رسݖشونه ېا کو چݖ تݖفاخی ده‌له‌که؟

سوکی ۏاته: ئه‌ بی‌ئیترومی کݖ شݖمه مݖن نه که‌رده، که‌رگون غݖرسه گێته ئو ئݖشته‌نشون کݖشته.

ۏه‌ختی پادݖشا که‌رگون مه‌ردێ خه‌ۏه‌ری مه‌سه، پادݖشا ۏاته: ئݖم خه‌ۏه‌ری ۏݖلا مه‌ئاکه‌ره‌ن، چه‌مه ئاۏرو ۏیشته‌ر شو. سوکی بݖبه‌ره‌ن گوسه‌ندون ئاغݖری کو به‌رېه‌نه‌ن.

ۏه‌ختی سوکیشون گوسه‌ندون ئاغݖری دیله به‌رده، سوکی، هه‌شراتی نه ۏاته: سݖرا به‌را، بݖش، ته‌مونی گوسه‌ندون مݖله پێسݖند. هه‌شرات نی خݖداخازته هه‌ته که‌ردݖشه. ئه شه‌ۏی نی جانه‌به‌رون را خݖشی خݖشی نه ده‌ۏېه‌رده، هݖنته هه‌ردݖشونه کݖ هیزه که‌ردݖشونه.

روزی سݖپیدی کݖ گینه، نیگه‌ۏونێن ۏه‌ختی گوسندون به‌رکه‌ردێ را ئومینه، ۏیندݖشونه، بݖرامێې! گوسه‌ندێن گݖرد مݖله‌پێسی ېو ده‌ره‌نجه‌ن ئاره‌نجه‌ن و مݖردال ئابه‌ېنه. سوکی ده‌په‌رسݖشونه: مه‌کروفه سوک ېا چݖ تݖفاخی ده‌له‌که؟

سوکی ۏاته: زیره شه‌ۏی را ئی گݖله هه‌شرات ېا ۏیتره‌که، ۏه‌ختی مݖن فه‌مه، چݖمݖن ته‌رس بومه‌خݖلی نه ده‌ۏه‌شته.

ئݖم خه‌ۏه‌ر ۏه‌ختی پادݖشا گوش ره‌سه، ۏاتݖشه: چݖ نه‌گبه‌ته سوکی ېه، هه‌رجݖگائی شو، ها ۏه‌ېرونه ئابو، ئه روز دا ئݖم سه‌ت کݖ سوک ېا ئومه، ئه‌مه گیرݖفتار ئابه‌ېمونه. ئه‌ې بݖبه‌ره‌ن، ئه‌سبه ئیلخی ئاغݖری مینی کو سه‌ر ئادیېه‌ن بݖدا مادونێن، ئه‌ې پا بݖخان و بݖمݖرݖ دا ئه‌مه چێ ده‌س ئاسوده ئابه‌م. ئیدامه دارݖ...

برگردان فارسی :

روز بعد که عروسی تمام شد وقتی نگهبانان رفتند تا به مرغ و خروسها غذا و دانه بدهند. دیدند، بجز خروس سیاه، همه مرغها لت و پار شده‌اند، از آن همه کشتار مرغ‌ها تعجب کردند. از خروس پرسیدند، چه اتفاقی اینجا افتاده است.

خروس به آنها گفت: آن بی‌احترامی که شما به من کردید، آنها خشمگین شدند و از ناراحتی خودکشی کردند .

وقتی خبر به پادشاه رسید، پادشاه گفت: این خبر را پخش نکنید، آبروی ما بیشتر می رود. خروس را در آغل گوسفندان بیندازید.

وقتی خروس را به آغل گوسفندان انداختند. به گرگ فرمان داد برود، تمام گوسفندان را بکشد او هم از خدا می خواست و چنین کرد. آن شب هم به حیوانات خیلی خوش گذشت و بسیار خوردند.

وقتی صبح شد، نگهبانان برای بیرون کردن گوسفندان به آغل رفتند، دیدند، وای! تمام گوسفندان سربریده یا کشته شده اند.از خروس پرسیدند، خروس بد ذات، اینجا چه اتفاقی افتاده است؟

خروس گفت، دیشب گرگی به گله زد، تا من فهمیدم، ترسید و از دریچه پشت بام فرار کرد .

خبر به گوش شاه رسید، گفت از وقتی که این خروس آمده، تمام گرفتاری را با خود آورده است .او را درآغل گله اسبها بیندازید تا مادیانها لگد مالش نمایند و بمیرد تا ما از دستش آسوده شویم. ادامه دارد...

از : رمضان نیک نهاد

http://kados2.blogfa.com

داستان خروس و پادشاه به زبان تالشی : (3)

سوک و پادݖشا نه‌غل: (3)

ۏه‌ختی ئه‌ۏێن ئه‌روسیېه‌ سݖرا نێزیک ئومینه ئو پادݖشا که سݖرا به‌له‌ته به‌ره ۏه‌ر ئاره‌سینه، سوکی نیگه‌ۏونون نه ۏاته: ئه‌ز گیرېه‌سݖرا پادݖشاېمه. پادݖشا مݖن سه‌لا ژه‌نده.

ئه‌ېشون، پادݖشا ۏه‌ر به‌رده، پادݖشا ئݖشته‌ن نݖکه‌رون و فݖرمون‌به‌رون نه ۏاته: ئݖچݖ‌را ئه سوکی ېا ۏوئه‌رده‌رونه؟ پادݖشا فݖرمون‌به‌رون ۏاته: سوک ۏا، ئه‌ز نی گیرېه کو ئی ۏݖله‌تی پادݖشاېمه. پادݖشا ۏه‌ختی ۏینده، سوک توره لوئه که‌رݖ و هه‌پرائی ۏا، ۏاتݖشه: خاب، هه‌لا ئه‌ې بݖبه‌ره‌ن، که‌رگه‌لونی کو ده‌که‌ره‌ن بݖدا ئݖشته‌را که‌رگ و سوکون نه خݖش بوبو، به‌ده‌ز ۏه‌ختی ئه‌روسی ته‌مون ئابه ئو چه‌مه میمونێن شینه ئو جه‌شن ئاگزاریېه، سوکی چݖمݖن ۏه‌ر بوئه‌ره‌ن بݖدا بݖۏینݖم، ئݖچݖ ۏا.

ۏه‌ختی سوکیشون به‌رده، که‌رگه‌لونی کو ده‌که‌رده. سوک هݖنته کݖ که‌رگه‌لون ئاره‌سه، ئی ۏه‌ری کو پادݖشا نݖکه‌رئون ده‌س خه‌ېلی غݖرسه‌ش گێتا، ئی ۏه‌ری کو دیېه‌ر که‌رگ و سوکون را ئیفاده گێته‌شا، نݖشون نێده‌ې کݖ ئه‌ې ‌نه بی‌چݖنگ و مݖشتی ئو بی‌ئیتݖرومی که‌رده‌شونه.

ئی گݖله ئه سوکێن کݖ سیېا سوکی ئازونی ېو ئه‌ې نه هه‌م‌ۏݖله‌تی ئێستا، هه‌مه گݖله‌ې نه ۏاتݖشه: ئه سوک چه‌مه هه‌م‌ۏݖله‌تی ېه کݖ تور ئابه، چێ سه‌رنݖۏیسی لوئه دا دیېه‌رون مه‌سه، ئه‌ېشون رݖشخه‌ند و ده‌س و په‌ر ئاگێته، سوکی غݖرسه گێته، شالی نه ۏاتݖشه: شال سݖرا به‌را، تݖ فݖرمون ده‌م، بݖش، ته‌مونی ئݖم که‌رگ و سوکون مݖله پێسݖند. شال نی کݖ خݖدا را خاې، شه، هه‌مه گݖله‌ې سݖره پێسݖندݖشه.

ئه شه‌ۏی جانه‌به‌رێنی کݖ سوکی نه هه‌مراېنا، خه‌ېلی خݖشݖشون ئومه ئو دا لوکی چالشون هه‌رده. به‌ما سوکی هه‌نی چیرات که‌ردا، سݖبه‌ده‌می ېا کݖ سوکی جانه‌‌به‌رون نه ۏاته: باېه‌ن، چݖمݖن په‌ری بݖنی ده‌خݖسه‌ن دا شݖمه نه ۏاته نیمه، سݖرا مه‌به‌راېه‌ن.

برگردان فارسی :

وقتی آنها نزدیک محل عروسی آمدند و به دروازه خانه شاه رسیدند، خروس به نگهبانان گفت: من پادشاه کوهستان هستم ، شاه من را دعوت کرده است.

او را نزد شاه بردند. شاه به زیر دستانش گفت، چرا او را آوردید. گفتند او میگوید من هم پادشاه هستم. پادشاه گفت: باشد پس اورا ببرید به لانه مرغ و خروس ها تا او هم خوش باشد بعد از عروسی که سه شب وروز است اورا پیش من آورید، ببینم چه می گوید .

وقتی خروس را به لانه مرغ و خروسها بردند. از یک طرف از دست شاه عصبانی بود و از طرفی نمی خواست نشان دهد که به او بی احترامی شده است.

یک خروس که هم محلی او بود او را شناخت، به همه گفت که او دیوانه است. وقتی همه از سرنوشت خروس باخبر شدند، همه به او خندیدند، خروس کچل عصبانی شد به روباه گفت. به تو فرمان می دهم همه مرغ وخروسها را گردن بزنی. روباه هم از خدا خواسته همه راکشت .

آن شب به حیوانات خیلی خوش گذشت و تا گلو خوردند. اما خروس هم چنان عصبانی بود . نزدیکی های صبح به حیوانات فرمان داد بیایید درزیر پر من پنهان مانید و تا به شما نگفتم بیرون نیایید .

از : رمضان نیک نهاد

http://kados2.blogfa.com

در خط آوانگار تالشی‌ :
به جای فتحه/a/ ـه ه
به جای کسره/
e/ ێـ ێ
به جای واو/
v/ ۏ
به جای شوا /
ə/ ݖ
به جای یه/y/ ېـ ې

برخی از شیوه نامه الفبای تالشی‌ کادوس:

برای حروف (ت / ط) تنها از حرف (ت) استفاده می‌شود.

برای حروف (ث / س / ص) تنها از حرف (س) استفاده می‌شود.

برای حروف (ذ / ز / ظ / ض) تنها از حرف (ز) استفاده می‌شود.

برای حروف(ق/غ) تنها از حرف (غ) استفاده می‌شود.

برای حروف(ح/هــ) تنها از حرف (هــ) استفاده می‌شود.

برای حروف(ع/ء) در ابتدا و وسط واژه تنها از حرف (ئـ) استفاده می‌شود.

داستان خروس و پادشاه به زبان تالشی  : (2)

سوک و پادݖشا نه‌غل: (2)

دانلود فایل صوتی داستان خروس و پادشاه به زبان تالشی : (2)

ئی‌سه‌ر گݖله جانه‌‌به‌رێن، سیېا سوکی لوئه را گه‌رم نێده‌له‌کین و چێ لوئه ئه‌ندیفه نێکه‌رین به‌ما چێ ته‌رس‌پێنه لوئه را کݖ ۏاې: ئه‌گه شݖمه چݖمݖن لوئه گوش مه‌ئاکه‌ره‌ن، پیلله پادݖشا شݖمه کݖشݖ ئو زݖنده‌سݖزا که‌رݖ ئو شݖمه ئݖم ژیېه کو به‌رکه‌رݖ، هه‌ې را خه‌ېلی سوکی کا ته‌رسین و ئه‌ې ئیتݖروم نه‌ېن.

سوکی ۏاته: ئه‌ز ئݖم دارون سه‌ری کا شݖمه پێشتݖمون مه‌ندیمه، شݖمه را بیناېی که‌رݖم دا شݖمه چاکه کار بݖکه‌ره ئو چاکه زݖندݖگی بݖداره‌ن. شݖمه نی بی خه‌ېلی مݖ پیل ئاکه‌ره‌ن و مݖ‌را خاش‌ئالیسی بݖکه‌ره‌ن و مݖن پیلله‌ته‌ر و پادݖشا بݖزونه‌ن. چݖمݖن پادݖشاېی خونه شݖمه خݖراکی کو هه‌ر روز بی ئی پێکه‌ر ئݖشکه‌مه خݖراک مݖ‌را بوئه‌ره‌ن دا ئه‌ز به‌هه‌رݖم و سیر ئابوم و شݖمه را پیلله‌ته‌ری بݖکه‌رݖم. شݖمه هیچی نێزونه‌ن و نێفه‌مه‌ن، ته‌نخا ئه‌زیمه کݖ هه‌مه چی زونݖم و فه‌مݖم. ئه‌ز بی شݖمه را بݖۏام، چݖ بݖکه‌ره ئو چݖ مه‌که‌ره.

هه‌مه‌ې جانه‌به‌رون، که‌م‌که‌م توره سوکی، شاسوک ده‌خونده. سوک کݖرا کێف که‌ری، دێ دیلݖش ناې، داری له‌چی کو رۊکه تێه‌لی جیر ۏیراې ېا ههنی ئݖشته‌ن ئاۏادی ئاگه‌ردی بݖشی.

ئی روزی خه‌ۏه‌ر ئومه کݖ پادݖشا زوئه کݖرا ژێن به‌رݖ، پادݖشا خازته، ئی پیلله سۊر و چه‌ربه پݖلاې خه‌لکی بݖده، جه‌شن بیگێرݖن کݖ هه‌مه‌ې پیلله پیلله‌ئێن ئه جه‌شنه سݖرا بان. پادݖشا فرمون دوئه: پیلله جه‌شنه سݖراې رێچ ئاکه‌رݖن. ۏه‌ختی ئݖم خه‌ۏه‌ر‌شون سوکی راسݖنده، سوکی ۏاته: ئه‌ز هه‌مه چی زونݖم، مݖن نی‌شون سه‌لا ژه‌نده. هه‌مه گݖله جه‌نگه‌لی هه‌شیېا، چێم به را ئو چێم به گوله‌ېنا دا ئه جه‌شنه روز باې.

ئه ژییه هه‌شیېائون، سوکی نه ۏاته: ئاغا سوک، تݖ را به خݖدا، ئه‌مه نی ئیجازه بݖده، بݖدا تݖ نه ئه‌روسی باېه‌م. سوکی ۏاته: نێ، نێ، ها ته‌نخا پیلله پیلله‌ئون جݖگا ېه، به‌ده‌ز ۏاتݖشه: ئݖسه کݖ خه‌ېلی دیلݖرون خا، مݖ نه باېن، شݖمه دیله کو هه‌رهه‌شیېائی کو ئی گݖله ئه‌گه مݖ نه ئه‌روسی با، ۏه‌سه، ئه‌ز ئه‌روسیېه خݖراکی ئه ئی نه‌فه‌ری ئاده‌م دا شݖمه را بوئه‌رݖ. ئݖنته به کݖ ئه‌روسیېه روزی ئی گݖله خݖرس، ئی گݖله هه‌شرات و ئی گݖله شال ئه‌ې نه ئی‌جݖگانێ شینه.

سوکی ئه‌ۏون نه ۏاته: باېه‌ن، چݖمݖن په‌ری بݖنی کا جیخݖسه‌ن دا ۏه‌ختی شݖمه ده‌خونده نیمه، سݖرا مه‌به‌راېه‌ن و ئاشکار مه‌به‌ن. ئه‌ۏون نی ۏاته: خاب، چه‌مه چێمون سه‌ر، هه‌ر فݖرمونی بݖده‌ې، ئݖشتݖ لوئه گوش ئاکه‌ره‌م.

برگردان فارسی :

برخی از حیوانات زیر بار حرفش نرفتند اما بسیاری از ترس وتهدید او که می گفت اگر حرفم را گوش نکنید، پادشاه همه شما را می کشد و از این زیستگاه شما را بیرون می‌کند، مجبور شدند با او کنار آیند و به او احترام بگذارند .

خروس به همه گفت که من این بالا هستم و هوای شما را دارم تا رفتار خوب داشته باشید و زندگی خوبی داشته باشید اما شما هم باید خیلی به من احترام گذارید و از بهترین غدایتان سهمی به من بدهید .شما هیچی نمی دانید و نمی فهمید تنها من هستم که همه چی را میۀفهمم و باید به شما بگویم چه کاری بکنید و چه کاری نکنید.

همه حیوانات به تدریج خروس دیوانه را شاه خروس خواندند . خروس هم از وضع پیش آمده خیلی راضی بود دیگر دلش نمی خواست از درختان پایین آید یا به آبادی رود .

روزی خبر رسید که پسر پادشاه عروسی دارد و همه بزرگان در آن عروسی برزگ دعوتند تا بخورند و شاد باشند .خبر را که به خروس رساندند خروس گفت بله می دانم ،من هم دعوتم . همه منتظر آن روز بودند .

همه حیوانات از خروس خواستند که اجازه دهد آنها هم بیایند .خروس نپذیرفت اما گفت از هرکدام شما یکی بیاید، کافی است تا برای دیگران غذای عروسی را بیاورد. اینگونه شد که روز عروسی یک خرس یک گرگ و یک روباه با او همراه شدند .

خروس به حیوانات گفت، بیایید، در زیر پرهای من پنهان شوید تا به شما نگفتم، بیرون نیایید . ادامه دارد....

از : رمضان نیک نهاد

http://kados2.blogfa.com

در خط واتنویس تالشی‌ :
به جای فتحه/a/ ـه ه
به جای کسره/e
/ ێـ ێ
به جای واو/
v/ ۏ
به جای شوا /
ə/ ݖ
به جای یه/y/ ېـ ې

برخی از شیوه نامه الفبای تالشی‌ کادوس:

برای حروف (ت / ط) تنها از حرف (ت) استفاده می‌شود.

برای حروف (ث / س / ص) تنها از حرف (س) استفاده می‌شود.

برای حروف (ذ / ز / ظ / ض) تنها از حرف (ز) استفاده می‌شود.

برای حروف(ق/غ) تنها از حرف (غ) استفاده می‌شود.

برای حروف(ح/هــ) تنها از حرف (هــ) استفاده می‌شود.

برای حروف(ع/ء) در ابتدا و وسط واژه تنها از حرف (ئـ) استفاده می‌شود.

داستان لدوبه (افسانه مردم تالش )


ادامه نوشته